علل گوناگونی که موجب تغییر و تحول جامعه و رواج فکر مشروطه‌طلبی در ایران شد
[ad_1]
در پیشگفتار این کتاب می‌خوانیم: «تاریخ ایران با توجه به آمد و شد سلسله‌های پادشاهی مختلف و تاخت و تاز بیگانگان و شکست‌ها و پیروزی‌ها و سلطه پادشاهان خودکامه به عنوان برخی از عوامل مهم، دارای پیوستگی‌ها و گسست‌هایی است که برای شناخت بهتر این جامعه باید مورد مطالعه قرار گیرد. به خصوص وقتی به مرحله‌ای از تاریخ می‌رسیم که حاکمیت استبدادی سلاطین واکنش مردم را برمی‌انگیزد و سنت دیرینه حکومت در ایران دگرگون می‌شود، بررسی علل و عوامل به وجود آورنده این تحول عظیم ضرورت بیشتری می‌یابد. مطالعه پیرامون عوامل موجده این دگرگونی اجتماعی حاکی از آن است که با آغاز قرن نوزدهم ایران تدریجا در مسیری قرار گرفت که جمود فکری میراث مانده از قرون گذشته به تدریج از جامعه رخت بربست و بر میزان فعالیت‌های فکری و اجتماعی مردم افزوده شد.»
«کتاب مزبور، ضمن مطالعه روند چرخش نخبگان حاکم قدیمی، تغییرات محیطی و ارزشی ناشی از عوامل بیرونی و درونی و همچنین شرایط تکوین نخبگان جدید و انتشار ایده‌ها و افکار آنان را در جامعه آن روزگار ایران بررسی می‌کند و پیروزی نخبگان جدید در برقراری حکومت مشروطه و تاسیس مجلس شورای ملی و همچنین دستاوردهای مجلس شورای ملی و همچنین دستاوردهای مجلس اول را بیان می‌کند. سپس مقاومت نخبگان حاکم قدیمی را در برابر نظام حکومت مشروطه و محدود شدن اختیاراتشان و مشارکت نخبگان جدید را در امور کشور، مورد بحث قرار می‌دهد و در نهایت از بسیج عمومی جامعه توسط نخبگان مبارزه‌گر و مقابله آنها با بازگشت استبداد و خلع پادشاه مستبد از حاکمیت و اعاده مشروطیت سخن می‌گوید و با توجه به خاستگاه اجتماعی نخبگانی که در پایان این مبارزات زمام امور کشور را در دست گرفته‌اند چرخش نخبگان را ارزیابی می‌کند.»
در مقدمه کتاب «چرخش نخبگان در عصر قاجار» می‌خوانیم: قرن نوزدهم در بسیاری از کشورهای جهان، زمان تغییر و تحول و انقلاب بود. ایران نیز با شروع قرن نوزدهم به دلیل موقعیت جغرافیاییش، مورد توجه کشورهای مقتدر اروپایی قرار گرفت و تماس مستمر با فرهنگ و تمدن غرب موجبات گرایش به تغییر ساختارهای قدیمی را در این جامعه فراهم ساخت. در طی قرن نوزدهم جامعه ایرانی نسبت به شیوه حکومت استبدادی واکنش نشان داد و برای برقراری حکومت به شیوه دموکراتیک اقدام کرد. از این زمان چالش میان نظام قدیم و مقتضیات جهان نو در ایران آغاز شد و در اوایل قرن بیستم منجر به انقلاب مشروطیت شد. به همین دلیل در این اثر از ابتدای حکومت فتحعلیشاه قاجار در آستانه قرن نوزدهم تا دستیابی به مشروطیت (یعنی صدور فرمان تشکیل مجلس شورای ملی دوم در سال 1909 میلادی) علل گوناگونی که به تدریج موجب تغییر و تحول جامعه و رواج فکر مشروطه‌طلبی در ایران شد با نگرشی جامعه‌شناختی مطالعه می‌شوند تا از این دیدگاه عواملی که سبب رشد نخبگان جدید و سردمداران انقلاب مشروطه ایران شدند، شناسایی شوند.
نشر سخنوران چاپ دوم کتاب «چرخش نخبگان در عصر قاجار» تالیف روزا کرم‌پور را در 394 صفحه با شمارگان 1000 نسخه با قیمت 295 هزار تومان منتشر کرد.
دیدگاه‌ها