بسیاری از نقاط مبهم مشروطیت در کرمانشاه مغفول مانده است مشروطیت یک جنبش نخبگی است یا مردمی؟

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست تخصصی «بامداد خونین مشروطه در کرمانشاه» با همت انجمن ایرانی مطالعات غرب آسیا و همکاری خانه اندیشمندان علوم انسانی در سالن فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. مدیریت این نشست را اردشیر پشنگ برعهده داشت.

این برنامه که در دو پنل برگزار شد؛ در پنل اول، فیلم مستند «سرپتی‌ها» با حضور کیوان مهرگان کارگردان این فیلم، رونمایی شد و در پنل دوم، سخنرانان به بحث‌های تخصصی پرداختند.

خلاء نظام آموزشی در شناساندن وقایع درست تاریخی

کیوان مهرگان، کارگردان فیلم مستند «سرپتی‌ها» در سخنان کوتاهی گفت: بسی جای خوشحالی است که به بهانه این فیلم، تکاپویی در بین روشنفکران کرمانشاهی به راه افتاده است.

وی افزود: این فیلم بدون کمک نهادهای دولتی و صرفا با کمک‌های مردمی ساخته شده است.

او در پایان با انتقاد از نظام آموزشی و رسانه‌ای، بیان کرد: نظام آموزشی و رسانه‌ای، وظایف خود را در قبال شناساندن وقایع تاریخی به درستی انجام نداده است.

مشروطیت دستاوردهای چندان مثبتی برای ایران نداشت

قدرت احمدیان، عضو هیئت علمی دانشگاه رازی کرمانشاه، سخنرانی خود را به دو بخش مشروطیت در کرمانشاه و مشروطه چه دستاوردهایی برای کشور داشت؟ تقسیم کرد.

در بخش اول سخنرانی، وی گفت: هنوز درباره بسیاری از نقاط مبهم مشروطیت در کرمانشاه پژوهش نشده و این بخش مغفول مانده است.

این استاد دانشگاه مشروطیت را یک جنبش نخبگی خواند و نه جنبش مردمی. او ادامه داد: در مشروطه کرمانشاه، سران ایلات و عشایر، عمدتا با مشروطه همراه نبودند و عَلَم مشروطه‌خواهی به دست انجمن‌هایی بود که با مرکز ارتباط داشتند.

احمدیان در بخش دوم سخنانش افزود: نباید از سر شیفتگی، مدافع مشروطیت شد چرا که مشروطیت دستاوردهای چندان مثبتی برای ایران نداشت و منازعاتی جدی در کشور ایجاد کرد مانند منازعه بین ملی بودن و قومی بودن.

وی در پایان بیان کرد: گفته‌های من به این معنا نیست که مشروطه هیچ دستاورد مثبتی نداشته بلکه دستاوردهایی مانند قانون را به ارمغان آورده است اما جنبه‌های منفی و تاریک مشروطیت را نیز باید دید.

نادیده گرفتن کرمانشاه به لحاظ تاریخی و تحولات مشروطه 

محمدسالار کسرائی، عضو هیئت علمی پژوهشکده مطالعات اجتماعی، با بیان اینکه در زمان مشروطه، ما ناخواسته در حاشیه تمدن غربی و نظام جهانی قرار گرفتیم، افزود: برای اولین بار متفکرین و صاحب منصبان ایرانی به این نتیجه رسیدند که برای گذار از مشکلات باید راهی پیدا کنند و یکی از راه‌ها، اصلاحات بود و در بحث اصلاحات، دست روی هرچه می‌گذاشتند، به سیاست می‌رسیدند و این شد که به نتیجه رسیدند باید نوع حکمرانی را تغییر دهند.

وی ادامه داد: برای اولین بار مدرنیته توانست تضادهای درونی ما را برملا کند و جامعه ایران متوجه مسائل ملی شد؛ هر چند زمینه‌های اجتماعی برای جنبش مشروطیت فراهم نبود اما به هر حال مشروطه ضروری می‌نمود.

این استاد دانشگاه در ادامه با برشمردن دشمنان مشروطیت، سه دشمن اصلی را این طور بیان کرد: 1- دشمن خارجی شامل روسیه و انگلستان 2- دربار 3- بخش سنتی جامعه. محمدعلی شاه با همراهی این سه بخش توانست پارلمان را به توپ ببندد.

کسرائی افزود: در مشروطه کرمانشاه حجم جامعه مدنی در مقابل جامعه ایلی بسیار کوچک بود و معمولا چهار ایل بزرگ آن منطقه، تحولات سیاسی کرمانشاه را رقم زده اند و باید یادآور شد که یکی از موانع مدرنیته، زندگی ایلی و ساختار اجتماعی ایلی است.

وی در پایان بیان کرد: وزن کرمانشاه به لحاظ تاریخی و تحولات مشروطیت، نادیده گرفته شده است.

مشروطیت برای تحدید قدرت شاه قاجار و پاسخگوکردن دولت 

ارشاد رشیدی رستمی از دانش آموختگان علوم سیاسی، به سه تحول مهم قبل از انقلاب مشروطیت که بر مشروطه ایران تاثیر داشتند، اشاره داشت که عبارتند از: 1- تحولات عثمانی که 70 سال قبل از مشروطه در آنجا بحث عدالت خواهی شکل می گیرد 2- تحولات منطقه اورامانات که یک طریقت دینی به نام طریقت نقشبندی به وجود آمد 3- مسئله زبان و هویت یابی که یک رنسانس در زبان کردی ایجاد شد و شاعران نامداری پا به عرصه گذاشتند.

رشیدی ادامه داد: در مشروطه کرمانشاه، وکیل بیگ جوانرودی و نیروهایش از یاران یارمحمدخان کرمانشاهی بودند و همراه با او شهید شدند که این قسمت از مشروطه کرمانشاه مغفول مانده است.

رشیدی در پایان گفت: مشروطیت در جهت تحدید قدرت شاه قاجار و پاسخگو کردن دولت نسبت به مردم به وجود آمد.