سواحل خلیج فارس (بوشهر، دشتستان، تنگستان، دشتی، لیراوی، حیات داود، رودحله، انگالی، شیبکوه…)

اثر حاضر ترجمۀ بخشي از كتاب مشهور «راهنماي خليج فارس» با عنوان Gazetteer of the Persian Gulf, Oman, and Central Arabia اثر جان گوردون لوريمر است. ترجمۀ حاضر از كتاب جغرافيايي لوريمر تقريباً منطبق با استان كنوني بوشهر است. از اين رو شامل اطلاعاتي از آباديهاي مناطق زير است: شهر و شبه جزيرۀ بوشهر، دشتستان، مزارعي، زيراه، شبانكاره، ليراوي، ديلم، حيات داود، رود حله، خارگ، انگالي، تنگستان، دشتي و شيبكوه. تحقيقات ميداني مترجم، دكتر عبدالرسول خيرانديش و آگاهي و دانش ايشان بر تاريخ و جغرافياي استان بوشهر سبب شده است افزون بر ترجمۀ يك منبع دست اول درزمينۀ جغرافياي تاريخي اين استان، انبوهي اطلاعات علمي و توضيحات روشنگر در ديباچه و مقدمه و تعليقات و پاورقيهاي كتاب در اختيار خواننده قرار گيرد. ويژگيها و وجوه تمايز كتاب: • تنظيم دو فهرست مطالب؛ نخست «فهرست اجمالي مطالب»، شامل فصول اصلي كتاب، منطبق با مناطق و نواحي اصلي؛ دوم «فهرست تفصيلي مطالب» شامل تمام عناوين جزئي و اسامي آباديها كه مدخلهاي كتاب را تشكيل مي دهند. • «ديباچه» به قلم مترجم، توضيحاتي است كه خواننده را با كارِ انجام شده در اين ترجمه آشنا مي سازد، از جمله ترتيب انتخاب و تنظيم مدخلها، شيوۀ تبديل مدخلها از جدول در متن اصلي به متن در ترجمۀ حاضر، شيوۀ آوانگاري اسامي، نحوۀ استفاده از واحدهاي زماني و مقياسها، شيوۀ اشاره به جهت هاي جغرافيايي، و سرانجام علل انتخاب بخشي از كتاب Gazetteer براي ترجمه . • «مقدمه»، توضيح و تحليل مترجم در مورد چگونگي شكل گيري كتاب Gazetteer است كه علاوه بر اطلاعات جامع در مورد كتاب، تحليلي تاريخي در مورد نويسنده و كتاب اصلي است. • پاورقيهاي فراوان كه حاصل سالها مطالعه مستمر و طولاني، مشاهدات ميداني و مسافرتهاي شخصي و مكررِ مترجم به صفحات جنوبي كشور است. • استفاده از منابع دست اول همعصر با تأليف، در كنار گردآوري اطلاعات ميداني از مطلعان و محققان محلي در معرفي مكانها و آوانگاري و وجه تسمية آنها. • استخراج مدخلهاي پراكنده از منبع اصلي و تنظيم به شيوه اي متفاوت به گونه اي كه براي خوانندة امروزي قابل استفاده باشد. • نقد و اصلاح برخي از اطلاعات نادرست منبع اصلي، به استناد منابع دست اول و اطلاعات محلي. • نقد و تحليلي علمي و متكي بر نگرش و درك ايراني نسبت به موضوع بر كتاب لوريمر در پايان كتاب تحت عنوان «سخن پاياني مترجم». • تعليقاتي روشنگر و علمي درمورد تعدادي اصطلاحات تاريخي و سياسي و جغرافيايي، اسامي مكانها و برخي پيچيدگي هاي متن اصلي كه هركدام در حكم مقاله اي مختصر است. به دليل ارزش علمي مطالب اين قسمت، فهرست تعليقات در اينجا ذكر مي شود: «فرمانفرما/حكمران/ حكومت/ نايب حكومت»، «رو/ رود/ جريان / دره / شور/ مسيله/ مشيله»، « زيراه/ چاه كوتاه»، « خان/ شيخ»، «نام‌هاي مزدوج جغرافيايي»، «خان/ ضابط/ مالك/ مباشر/ رئيس/ كدخدا»، «ايراني اصيل/ ايراني»، «خائيز»، «بلوك/ پشتكوه/ ارم / بوشكان»، «سنا/ شنبه»، «جم و ريز»، «ساحل»، «خليج و خور»، «خشم»، «بنه»، «خشت»،‌ »بهبهان و دهدشت»، «كازرون و دوان»، «بحريني ها»، «رودخانۀ موند» و «گله دار». • نماية مفصل اسامي، فهرست منابع مورد استفادة مترجم و تصاوير نمونه از متن اصلي در صفحات پاياني.